بررسی رابطه عقل و ایمان از دیدکاه سویین برن

رابطه عقل و ایمان همواره به عنوان جدالی جدی و اساسی در تاریخ اندیشه رخ نموده است. این نزاع از عصر روشنگری به بعد با جدیت و محوریت بیشتری روبرو شد و تا عصر حاضر، اهمیت خود را حفظ کرده است. پاسخ های متفاوتی به این مسئله داده شده است؛ از جمله ی آن ها می توان به پاسخ عقل گرایان اشاره کرد. به زعم آن¬ها برای توجیهنظام اعتقادات دینی، باید بتوان صدق آن را تا حدی که اغلب عقلا قانع شوند، اثبات کرد. از میان این عقل¬گرایان، عده¬ای موافق با دین و برخی نیز مخالف با دین هستند.فیلسوف معاصر، ریچارد سویین¬برن یکی از نظریه¬پردازان مطرحاین عرصه و از چهره های سرشناس معرفت¬شناسی و فلسفه دین معاصر است. او باوری را عقلانی می¬داند که فاعل با معیارهای استقرایی و به همراه بررسی¬های پیشینِ کافی، آن را مورد تأیید قرار دادهو باور نیزبه وسیله همان معیارها محتمل شده باشد. به نظر سویین¬برن باور به هر گزاره، وابسته به میزان احتمال آن، در برابر میزان احتمال¬ بدیل¬های دیگر آن گزاره است. وی هم¬چنین با پاسخ¬گویی به ادلّه محدودیت عقل که از سوی اندیشمندان بنام مطرح شده، نشان می¬دهد که حجیت قلمرو عقل در سرتاسر آموزه¬های دینی گسترده است؛ به همین جهت می¬توان او را در ردیف فیلسوفانی قرار داد که موسوم به عقل¬گرا می-باشند. او از طرفی با بهره گرفتن از روش استقرایی،درصدد توجیه عقلانی ایمان بر می آید. و از سوی دیگر جهت عقلانی نشان دادن باورهای دینی، بهتوجیه عقلی مسائلی اشاره می¬کند که در طول تاریخ همواره از آن¬ها برای نقض عقلانیت باور دینی استفاده شده است. علی¬رغم اینکه نظریه او یکی از بهترین تلاش های مدرن برای دفاع از عقلانیت دینی محسوب می¬شود، نقدهایی نیز به آن وارد است؛ مانند اینکهاگرچه استقرا نقش فزاینده¬ای در علوم و زندگی روزمره انسان¬ها دارد، ولی حاصل آن در نهایت چیزی جز یقین روانشناختی نیست و ?نچه مطلوب نظریات معرفت¬شناسی است -یعنی یقین منطقی- را تأمین نمی¬کند.